دكتر عبدالكريم سروش

حاكم عادل حاكمی است كه بايد به حكم عدالت آزادی بدهد

تاريخ : 1382/10/02 
 

 

تهران ـ خبرگزاري كار ايران
دكتر عبدالكريم سروش گفت: آزادي حسنه‌‏اي از حسنات عدالت است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري كار ايران، ايلنا، عبدالكريم سروش در جمع دانشجويان دانشكده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي گفت: اگر عدالت به مفهوم جامع آن گسترش يابد، آزادي را نيز در برخواهد داشت و اگر عدالت را در راستاي ايفاي حقوق مردم تعريف كنيم،‌‏ آزادي هم يكي از حقوق آدميان است.

وي كه در باب عدالت سخن مي‌‏گفت، در ادامه افزود: اگر آزادي را به معناي برابري در آزادي‌‏ها بدانيم، باز هم آزادي از اجزا و مؤلفه‌‏هاي عدالت خواهد بود. اين دو با هم همزيستي مسالمت‌‏آميز دارند و نمي‌‏توان گفت كه عدالت از آزادي مي‌‏كاهد و يا آزادي تيغ عدالت را كند مي‌‏كند.
وي تصريح كرد: حاكم عادل حاكمي است كه به حكم عدالت بايد آزادي بدهد و عدالت بدون آزادي ناقص است.
اين محقق و انديشمند افزود: پاره‌‏اي از حاكمان از آزادي سخن مي‌‏گويند و آن را مداحي مي‌‏كنند، اما تا سر و كله آزادي پيدا مي‌‏شود، به تلاش مي‌‏افتند تا آن را از سر راه خود بردارند. آنها مثال اين شعر حافظ هستند كه:
چون عاشق مي‌‏شدم گفتم كه بردم گوهر مقصود
ندانستم كه اين دريا چه موج خون فشان دارد
سروش در ادامه گفت: اجرا و تعريف عدالت صلب است و كساني كه با عدالت گلاويز مي‌‏شوند و گشودن مثل آن را طالبند بدانند كه با امر سهمگين و سختي مواجهند.
وي در ادامه با طرح اين سوال كه "چگونه فقه ممكن است يا نه" گفت: ريشه اين سوال "كانتي" است. كانت اين سوالي را براي اولين بار مطرح كرد كه "چگونه علم ممكن است" به اين ترتيب اين سوال مطرح مي‌‏شود كه آيا فقه ممكن است علم باشد يا نه؟ و آيا فقه علمي است كه توانايي دارد سعادت دنيا و آخرت را تأمين نمايد و آيا چنين چيزي ممكن است؟
سروش در پاسخ به سوالات مطرح شده، گفت: چنين علمي پديد آمدني نيست. علم يا دنيوي دنيوي است و يا اخروي اخروي و يا وجود ندارد.
علمي كه بخواهد راه آباداني و سعادت دو دنيا را براي انسان فراهم كند، به اشكلاتي بر مي‌‏خورد آن را به بن‌‏بست مي‌‏كشاند.
وي با بيان اين كه دنيوي يا اخروي بودن در اخلاق هم جاري است، اظهار داشت: با داشتن قانون از اخلاق بي‌‏نياز نيستيم، جايي كه قانوني به پايان مي‌‏رسد، نقش اخلاق پديدار مي شود و معني دقيق سكولاريزم هم همين است. البته جدايي دين از سياست از معاني سكولاريزم است اما معناي دقيق آن تعيين حدود دنياست.
وي تاكيد كرد: علم هم به آن واحد نمي‌‏تواند دو دنيا را به هم بسازد، تنها در صورتي اين امر امكان‌‏پذير است كه يكي تابع ديگري باشد.
وي با طرح اين سؤال كه آيا عدالت ممكن است يا نه تصريح كرد: برخي علماي عدالت شناس روزگار ما، عدالت را از اخلاق نمي‌‏دانند، بلكه آن را مسئله‌‏اي جدي و بغرنج تلقي مي‌‏‏كنند كه من نيز بر اين باورم، البته عدالت خواهي و ظلم ستيزي مفاهيمي اخلاقي‌‏اند، معناي عدالت جداي از اخلاق است و كثيري از فيلسوفان سياست مي‌‏گويند عدالت ارزش اخلاقي نيست. عدالت نام طبيعي هيچ فعلي نيست، بلكه عنواني اخلاقي است كه كاربردهاي مختلف دارد.
دكتر سروش در پايان با اشاره به فرمايش حضرت علي (ع) گفت: علي (ع) فرمايد اگر حوزه عدالت تنگ است، حوزه بي‌‏عدالتي تنگ‌‏تر است و ما مشتاق اين عدالتيم.
پايان پيام



http://www.ilna.ir

بازگشت