|
دوشنبه
14 دي 1383
سروش:
عدم احساس نياز به بقيه جهان ... از عواملى بود که به عصر درخشان تمدن اسلامى
در جهان خاتمه داد، ايرنا
لندن
، خبرگزارى جمهورى اسلامى
دکتر "عبدالکريم سروش " فيلسوف و انديشمند ايرانى سلسله مباحث خود با
عنوان "ناکامى تاريخى مسلمانان " را شب گذشته در محل "کانون توحيد" لندن
پى گرفت .
سخنرانى شب گذشته دکتر سروش که به دعوت انجمن اسلامى دانشجويان ايرانى
در لندن برگزار شد، پنجمين قسمت از سلسله مباحث وى در اين زمينه بود.
قسمتهاى قبلىاين سلسله مباحث در ايالت "نيوجرسى" آمريکا ارائه شده بود.
دکتر سروش در سخنرانى خود به بررسى مفهوم "ناکامى" پرداخت و گفت که
بررسى ناکامى مسلمين از مسايلى است که بدون درک آن نمىتوان معضلات بنيادين
کنونى و آينده کشورهاى اسلامى را دريافت و راهکارهايى براى حل آن شناسايى
کرد.
وى گفت : در شرايط کنونى مسلمانان چند گزينه در مورد تمدن غالب غرب فرا
روى خود مىبينند که شامل بازگشت به گذشته درخشان و به عقب برگرداندن
عقربه زمان يکى از آنها است .
وى از "تلاش براى ايجاد اختلال در تمدن غربى" ، "کوشش براى ملحق شدن به
تمدن غربى" و " تلاش براى سبقت گرفتن از آن " به عنوان سه گزينه ديگر ياد
کرد.
دکتر سروش با اشاره به اينکه هر يک از اين راهکارها طرفداران خاص خود
را دارد، گفت : در عمل انجام آنها يا ناممکن است و يا با دشواريهاى بسيار
توام است .
وى در ادامه با بررسى ديدگاههاى "برنارد لوييس " استاد يهودى اسلام شناس
دانشگاه "پرينستون " آمريکا در مورد ناکامى مسلمانان گفت : از ديدگاه لوييس
مساله عدم توجه به حقوق و مشارکت زنان و موضوعات ديگرى از قبيل عدم احساس
نياز به بقيه جهان و يا حس استغنا از دستاوردها، دانش و تجربيات ديگران
از عواملى بود که به عصر درخشان تمدن اسلامى در جهان خاتمه داد.
دکتر سروش همچنين به نقد ديدگاه دکتر "احمد فرديد" و طرفداران وى در
مورد تمدن غربى پرداخت و گفت که آنها به رغم شيفتگى ذاتيشان به تمدن غربى
با تظاهر به دشمنى بنيادين با آن تلاش مىکنند تا همه مظاهر تمدنى را پليد
و شيطانى و مذموم جلوه دهند.
وى گفت : محترمانه ترين عبارتى که در مورد فرديد مىتوانم به کار ببرم اين
است که وى فردى ماليخوليايى بود.
سروش همچنين از فرديد به عنوان "فيلسوف شفاهى" ياد کرد که " قادر به
نوشتن حتى يک صفحه مطلب قابل فهم نبود".
او گفت : قضاوت اين مطلب که آيا تمدن قديم و سنتى بهتر بوده و مردم در
آن راحتتر و راضيتر بوده اند يا تمدن کنونى غربى و صنعتى کارى دشوار است .
سروش با اظهار اينکه از جنبه هاى مختلف اين مساله قابلتامل است ، افزود :
براى نمونه اگر در دنياى قديم مردم بطور مرتب از بيماريهاى عفونى رنج
مىبردند و مىمردند، امروز اين مساله وجود ندارد، ولى انواع بيماريهاى
روحى و روانى گريبان بشر را گرفته است .
وى در اين رابطه از دکتر "حسين نصر" نويسنده ايرانى و استاد دانشگاه
"جرج واشنگتن " به عنوان انديشمندى ياد کرد که "با حمايت از سنت ،جدا معتقد
است تمدن قديم و زندگى گذشته بشريت بهتر از وضع کنونى آن بوده است ".
سروش گفت : در مقابل انديشمدان زيادى هستند که معتقدند مدرنيته بهتر از
عصر سنت است و بشر کنونى سعادتمندتر و راضيتر از دوران گذشته است .
وى در ادامه سخنانش تاکيد کرد که بايد مشکلات تمدن اسلامى را به تدريج و
با درايت حل کرد و از قول "کارل پوپر" فيلسوف اتريشىالاصل انگليسى گفت :
سياستمدارانى که به مردم وعده بهشت را مىدهند آنها را به جهنم مىفرستند.
سروش افزود : همانگونه که پوپر مىگويد، پزشکان و سياستمدارانى که مردم
را به اميدها و اهداف بسيار بزرگ وعده مىدهند شارلاتان هستند.
وى گفت : آدمى و به خصوص سياستمداران از اشتباهات کوچک و وعده هاى تحقق
نيافته کوچک راحت معذرت مىخواهند ولى در مورد اشتباهات بزرگ و وعده هاى
کلان تحقق نيافته پوزش خواهى و بازگشت مشکل است و بشر معمولا به توجيه اين
قبيل اعمال مىپردازد.
دکتر سروش در بخش ديگرى از سخنانش با اظهار اين که به تقدير بشرى و
کاملا علت و معلول بودن حوادث اعتقاد ندارد، گفت : پيش از اين در نوشته هايم
در مورد اين که روند حوادث جهان در صورت تکرار عينا مانند قبل تکرار مىشد
تاکيد کرده بودم ، ولى اکنون مىگويم حوادث جهانى در طول تاريخ به شرط
تکرار لزوما يکسان نخواهد بود و در اين ميان نقش بخت و تصادف قابل توجه و
تامل است .
سروش
در پايان سخنانش تاکيد کرد که سخنرانى وى تنها مقدمه اى براى تبيين
چارچوبى براى بحثهاى آتى وى در لندن و کانون توحيد خواهد بود.
وى هم اکنون استاد مدعو در دانشگاه آزاد برلين در آلمان است .
در جلسه سخنرانى شب گذشته سروش ، عطاءا...مهاجرانى وزير پيشين فرهنگ و
ارشاد اسلامى نيز به عنوان مستمع حضور داشت .
وى در حال حاضر براى فرصت مطالعاتى يک ساله در انگليس به سر مىبرد.
http://news.gooya.com/society/archives/021467.php
|
