|
مركز مطالعه دموكراسي دانشگاه وست‌مينستر لندن
CSD هر ساله دانش‌پژوهان و اهل تتبع را گرد هم
مي‌آورد تا در جزئيات انديشه محقق و متفكري معاصر
در پيشگاه خودش غور كنند.
برنامه يك روزه اين مركز شامل يك كارگاه است (كه
البته فقط با دعوتنامه صورت مي‌گيرد) و بعدازظهر
همان روز هم يك سخنراني عمومي انجام مي‌گيرد.
انديشمندان قبلي مركز مطالعه دموكراسي عبارتند از
برنارد كريك، مري داگلاس، فرانسيس فوكوياما، برونو
لوتو )Bruno Latour( ، ريچارد دورتي، پير روزان
والون، كوانتين اسكينر، مايكل والزر و آدام
واتسون.
اما ميهمان ويژه دهمين مراسم سالانه مركز مطالعه و
دموكراسي عبدالكريم سروش بود. در دعوتنامه اين
مركز كه براي ميهمانان مراسم ارسال مي‌شود در
معرفي دكتر سروش اينچنين آمده است: <در سال 1945
در تهران به دنيا آمد. او اولين مدركش را در رشته
داروسازي در ايران گرفت و پس از آن براي گرفتن
دكتراي شيمي تحليلي راهي لندن شد. او سپس در كالج
چلسي تاريخ و فلسفه علم خواند. پس از انقلاب سال
57 ايران، به سرعت به ايران بازگشت تا تبديل به
يكي از فيلسوفان برجسته و بحث‌برانگيز و يكي از
روشنفكران مهم كشور شود. در سال 2004 جايزه بنياد
اراسموس به وي تعلق گرفت و در 2005 مجله تايم او
را در ميان صد نفر از مردان و زناني آورد كه قدرت،
استعداد و اخلاق آنها در حال تغيير دادن جهان است.
دكتر سروش در بسياري از دانشگاه‌هاي دنيا سخنراني
و تدريس كرده است؛ و اخيرا در
Wisseneschaftskolleg برلين و دانشگاه‌هاي
هاروارد، Yale و پرنيستون سمت‌هايي داشته است.
او نويسنده بيش از 25 عنوان كتاب اكثرا با موضوع
فلسفه تطبيقي علم و دين است و البته علاقه فراواني
هم به مولانا جلال‌الدين بلخي دارد و تفسيري هم از
مثنوي معنوي ارائه كرده است. آثار او به صورت
گسترده‌اي در ايران منتشر مي‌شود و تاثير فراواني
بر جامعه علمي ايران مي‌گذارد. مهم‌ترين كتاب او
به زبان انگليسي <خرد، آزادي و دموكراسي در اسلام>
است كه توسط انتشارات دانشگاه آكسفورد در سال 2000
جامه فاخر طبع به تن كرده است.>
اين برنامه سه بخش داشت. برنامه صبح درباره عدالت
بود. سخنرانان اصلي جلسه جان كين33) و عبد و
فيلالي‌انصاري 22) رئيس موسسه مطالعه تمدن‌هاي
مسلمان بودند.
بحث به شكل ميزگرد بود و تمام حاضران مي‌توانستند
نظرشان را بيان كنند.
جان كين نكاتي را از فرهنگ و تاريخ اسلام استخراج
كرده بود و برخي آيات قرآن را نيز ترجمه كرده بود.
وي اشاره كرد كه از نظر دكتر سروش عدالت، ارزشي
اخلاقي است كه مادر همه ارزش‌ها است. كين تاكيد
كرد كه در ايران تكيه بر عدالت و آزادي در
دوره‌هاي مختلف فرق كرده است.
همان‌طور كه در ايران هم گفتمان عدالت و گفتمان
آزادي گاهي جاي خود را با يكديگر عوض مي‌كند و يكي
بر جاي ديگري مي‌نشيند. دكتر سروش اما اشاره كرد
كه براي عادل بودن، كافي است اخلاقي باشيد چون
اخلاقي بودن يعني موجه كردن افعال. به همين سبب به
ريشه كلمه عدالت در انگليسي اشاره كرده () just,
justify, justice نكته جالب اما اين بود كه
جان‌كين در ابتدا اشاره كرده بود كه ما براي عدالت
در زبان فارسي فعل نداريم. بنابراين از نظر دكتر
سروش براي عدالت ورزيدن تنها كافي است جانب اخلاق
را نگاه داريم. او همچنين تاكيد كرد كه فقه آيينه
عدالت در تاريخ اسلام است: نماد موجه كردن افعال و
احكام ديني.
جلسه بعدازظهر به <دموكراسي>اختصاص داشت.
سخنرانان اصلي اين بخش دكتر علي پايا44) و
عبدالوهاب الافندي11) بودند. علي پايا در نقدي بر
انديشه‌هاي سروش كه زير عنوان پاشنه آشيل انديشه
سروش مطرح كرد گفت: در انديشه سروش تناقضي آشكار
است و آن جمع عرفان با فلسفه است و البته پايا
مثال ملاصدرا را به عنوان نماد اجتماع فلسفه و
عرفان وارد ندانست. در باب نسبت اسلام و دموكراسي
نيز سروش گفت با توجه به اينكه مسلمانان فراواني
در كشورهايي با حاكميت دموكراتيك بدون مشكل زندگي
مي‌كنند هيچ دليلي ندارد كه بگوييم مسلمانان از
دموكراسي خوششان نمي‌آيد يا يك مسلمان نمي‌تواند
دموكرات باشد.
1) عبدالوهاب الافندي محقق ارشد مركز مطالعه
دموكراسي و هماهنگ‌كننده مركز اسلام و دموكراسي
است. وي در دانشگاه‌هاي خارطوم و ولز تحصيل كرده
است. كتاب‌هاي اسلام و قدرت در سودان 19911)، چه
كسي به دولت اسلامي نياز دارد؟ 19911)، انقلاب و
اصلاح سياسي در سودان 19955)، بازانديشي در اسلام
و مدرنيته 20011)، فتح قلوب و اذهان مسلمين:
چشم‌انداز اصلاحات و ديپلماسي آمريكا 20055.) او
همچنين عضو كميسيون مسلمانان بريتانيا و اسلام
هراس نيز هست.
2) عبدو فيلالي انصاري رئيس مركز مطالعه تمدن‌هاي
مسلمان. در دانشگاه آقاخان لندن است. او از سال
198442001 رئيس بنياد عبدالعزيز در كازابلانكا بود
كه به مطالعات اسلامي و علوم انساني مي‌پردازد. وي
همچنين در دانشكده رباط تدريس فلسفه مدرن مي‌كند.
از كتاب‌هاي اوست: اسلام و بنيادهاي قدرت سياسي
19144)، آيا اسلام دشمن سكولاريسم است 19999.)
3) جان كين متولد استراليا است و در دانشگاه‌هاي
آدلايد، تورنتو و كمبريج تحصيل كرده است. او در
حال حاضر، ستاد علوم سياسي در دانشگاه وست مينستر
و wissenschaftszentrum برلين است. كتاب رسانه و
دموكراسي 19911) او به بيش از 25 زبان ترجمه شده
است. همچنين كتاب‌هاي دموكراسي و جامعه مدني
19988)، تاملاتي در باب خشونت 19966)، جامعه مدني
19988) از او منتشر شده‌اند.
4) علي پايا تحصيلكرده دانشگاه‌هاي صنعتي شريف،
تهران و لندن است. وي محقق ارشد در مركز مطالعه
دموكراسي و عضو پيوسته و استاد فلسفه در موسسه
تحقيقات علوم سياسي ايران مي‌باشد. كتاب‌هاي اخير
او عبارت‌اند از: گفت‌وگو در جهان واقعي 20022)،
فلسفه تحليلي 20033.) دكتر پايا در حال حاضر مشغول
نوشتن 3 كتاب است كه هركدام به نوعي با رشته‌هاي
مورد علاقه وي در ارتباط است (فلسفه علم و
تكنولوژي، انديشه مدرن اسلامي و مطالعات فرهنگي)
اين 3 كتاب از اين قرار مي‌باشد poper and
culturel ، جنبش‌هاي اصلاحي معاصر در جهان اسلام و
رئاليسم و واقعيت.
|
