سخنرانى‌ها
از غدیر تا کربلا
سخنرانی عبدالکریم سروش تحت عنوان “از غدیر تا کربلا” لندن- November 2013
مقالات
محمّد(ص): راوی رویاهای رسولانه (۴) به نام خدا میی دارم چو جانْ صافیّ و صوفی میکند عیبش خدایا هیچ عاقل را مبادا بخت بد روزی[۱] «مدتی این مثنوی تأخیر شد». گرچه سبب سوزی روزگار رشتۀ رؤیاها را گسست، اما این گسستی نیک سرانجام بود. جهادی قلمی آغاز شد تا نواقص آن را بر آفتاب افکنند، […]
ادامه »سالهاست که ناقدان، مهندس مهدی بازرگان را نواخته و نکوهیده‌اند که پوزیتیویست است. امسال هم، در نوزدهمین سالگرد درگذشت آن نیکمرد تاریخ معاصر ایران، گویندگانی محترم که در ارادت و احترامشان به مرحوم بازرگان تردیدی نیست، بدون ذرّه‌ای عناد و عداوت، این خطای خطیر را تکرار کرده‌اند و در مقام نقد و تحلیل، آن را چون بیت‌الغزل مصاحبۀ خود به کار گرفته‌اند. «مرا که پروردۀ نعمت بزرگانم»، این انحراف و تحریف گران آمد و خود را مکلّف دیدم که وضو کنم و قلم را شستشو دهم و ناسخ این خطای راسخ شوم.
ادامه »مقراض تیز تناقض عبدالکریم سروش در این بخش به تناقض آلود بودن متن وهمچنین گسسته بودن رشته های علیت وزمان در آن اشارت می رود که آنها هم از نشانه های روایت رویایی متن اند. محمّد(ص): راوی رؤیاهای رسولانه (۳) *** رؤیایی بودن روایتِ متن شواهدی در خود متن دارد. پریشان بودن یکی از آنهاست […]
ادامه »عبدالکریم سروش ابداع مجتهدانه و روشمند یک رای تازه فقهی آن هم به دست یک فقیه چرا خروج از دایره دین و فقاهت شمرده شود؟ به نام خدا آیت الله بیات زنجانی اخیرا فتوا داده‌اند که شخص روزه دار در تشنگی‌های تعب آور میتواند جرعه یی آب بنوشد و رفع موقت عطش کند و همچنان روزه […]
ادامه »خواب احمد، خواب جمله انبیاست عبدالکریم سروش آدمیان را از رویاهاشان میتوان شناخت همچنانکه پیامبران را؛ ودرین رویاهاست که پیامبری چهره می نمایاند نه در تشریعات که نصیبه های نازل نبوت اند. اول رمضان ۱۴۳۴ به نام خدا محمّد(ص): راوی رؤیاهای رسولانه(۲) *** گـفت پیغـمبـر که عَـینایَ تَنـاملایَـنـامُ قَـلـبِ عَـن رَبِّ‌‌الاَنــام[۱]آن خـیـالاتـی کـه دام اولـیاست […]
ادامه »عبدالکریم سروش آن‌چه دراین مقال می آیدهستی‌شناسی خیال و حضرات خمس ومعرفت شناسی آنها نیست، بل پدیدار شناسی خیال و بیان ویژگی‌های روایت رؤیاهاست به نام خداآغاز نوشتن روز مبعث نبوی ۲۷ رجب ۱۴۳۴ قمری ۱۷ خرداد ۱۳۹۲ خورشیدی محمّد(ص): راوی رویاهای رسولانه (۱) *** یکم. جلال‌الدین محمّدبلخی گفت: «هست قرآن حال‌های انبیا»[۱]، و من […]
ادامه »عبدالکریم سروش ما دست کم دو اقبال داریم، یکی اقبال فیلسوف و دیگری اقبال شاعر و در اینجا سخن از اقبال شاعر است، شاعری که حکیم و مصلح هم هست بنام خدا ای بسـا شـاعر که بعد از مـرگ زاد چشم خود بربست و چشم ما گشاد اول اردیبهشت ۱۳۱۷ خورشیدی (۲۱ اپریل ۱۹۳۸ […]
ادامه »عبدالکریم سروش این یادداشت به مناسبت روزجهانی فلسفه، به ماموریت جدید پوپرستیزان در ایران می پردازد به نام خدا آقای رضا داوری‌اردکانی، دوباره فرصت را مناسب دانسته، یکی پس از دیگری مصاحبه میکند و به پوپر و روشنفکری دینی می‌تازد؛ نمیدانم چه در سر دارد. مرا در نوشتن این وجیزه سه سخن بیش نیست که […]
ادامه »از یک سو فقیهان رسمی جمهوری” کافر” پرور ایران در صدور حکم ارتداد با یکدیکر مسابقه گذاشته اند واز سو‌ی دیگر منکران در خوار داشت نام پاکان و پیامبران و ناسزا گفتن به آنان، گوی سبقت را از یکدیگر ربوده اند. صف آرایی حیرت انگیزی است. فقیهان به عمد و اصرار میکوشند تا نشان دهند که اگر بیش […]
ادامه »نامه‌ها و پيام‌ها
انکیزیسیون شیعی؟ (نامهء عبدالکریم سروش به حسن روحانی در دفاع از آزادی بیان دکتر غروی)»
نامه ای به حسن روحانی در دفاع از حق آزادی بیانِ دکتر غروی؛ آزادیخواهان این کشور از جفای روزگار خسته اند و دل به حمایت دولت شما بسته اند
عنکبوت ار طبع عنقا داشتی»
عبدالکریم سروش شرم سفیهان به از غرور فقیهان / عشق فضیلت به از جنون شریعت/ نازمت‌ای شهریار دین که نهادی/ سقف معیشت نه بر ستون شریعت توضیح: متن پیش رو یادداشتی است از دکتر عبدالکریم سروش به همراه یکی از اشعار منتشر نشده ایشان. چنانچه پیداست دکتر سروش در این نوشته نسبت به تصرف احتمالی موسسه صراط […]
مصاحبه‌ها
شیعه محتاج رفرم است؛ گفتگو با عبدالکریم سروش (۱)»
طاها پارسا گفتگو با عبدالكريم سروش اقلیتها بیش از دیگران به دنبال ابراز هویت و احراز هویتند و می کوشند تا فرق و تقابل خود را با دیگران بزرگ و پر رنگ کنند تاهویت خود را از دست ندهند، تا بقای خود را تضمین کنند و نیز برای اینکه دچار بحران هویت نشوند. و چنین […]
كندوكاو در شرح احوال و آراي سروش به زبان خودش, گفتگو با عبدالكريم سروش»
-عبدالكريم حاج فرج دباغ كه بعدا به عبدالكريم سروش تغيير يافت، نام شناسنامه اي مردي است كه تاريخ معاصر ايران، بدون اسم او نوشته نخواهد شد. او اينك شش دهه پرتلاطم را پشت سر گذاشته و منزل به منزل، راه سپرده و همچنان در راه است؛ بنابراين هيچگاه نمي توان از تفكري مشخص و ثابت […]
درباره سروش
روشنفکری درون دینی — گفتگو با سید علی میرموسوی»
*به عنوان نخستین پرسش بفرمائید که از نظرگاه حضرتعالی آیا آیت الله منتظری و مرحوم قابل را می توان روشنفکر درون دینی به حساب آورد که هویت آنان در برابر روشنفکران برون دینی نظیر دکتر سروش که اهمیتی برای فقه قائل نیستند برجسته می شود؟ پاسخ این پرسش نخست در گرو تعیین مراد از […]
۲۵ سال پس از قبض و بسط تئوریک شریعت»
در این مقاله، قبض و بسط تئوریک شریعت را ربع قرن پس از شروع انتشارش با عنایت به تلاش‌های فکری بعدی سروش مورد بررسی قرار میدهم. در این مقاله نشان خواهم داد که بسط تجربه ی نبوی هرچند از لوازم فکر قبض و بسطی است، اما این وسوسه که گاه در قبض و بسط رخ می نمود تا مراد متکلم وحی و ”جهان واقعی“ یکی دانسته شود در آن درمان میشود. «روای رؤیاهای رسولانه» کلگرایی معناشناختی قبض و بسط را متزلزل میکند، اما از لحاظ معرفت شناختی نه تنها با آن سازگار است، که از آن بهره می برد.
آرشیو اخبار و گزارشها
تعبیر متن مقدس یا تعطیل فهم قرآن؟»گزارشی از یک مناظره درباره مقالات اخیر سروش: تعبیر متن مقدس یا تعطیل فهم قرآن؟ جلسه دانشجویی نقد نظریه اخیر دکتر عبدالکریم سروش درباره ماهیت وحی و قرآن که طی مقالاتی با عنوان «محمد (ص)؛ راوی رؤیاهای رسولانه» منتشر شده است، در دانشگاه صنعتی امیرکبیر و با حضور عرفان بادکوبه (کارشناس ارشد فلسفه علم از […]
آغاز فعالیت مجدد «صراط» ناشر آثار سروش و توضیحات سرپرست موقت اداره کتاب»
احمد کمالی‌نژاد سرپرست موقت اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس درباره تغییر وضعیت «انتشارات صراط» اظهار داشت: انتشارات صراط تعلیق نشده بود، این ناشر مشکل انتشاراتی داشت که با مرتفع شدن آن اکنون در حال فعالیت است.
از اهل قلم
دو راهكار توليد علم ديني بر مبناي آراي دكتر سروش»ديدگاههاي مختلفي در موافقت و مخالفت با علم ديني در كشور وجود دارد، و تا به حال تلاش چنداني براي همگرايي اين ديدگاه ها صورت نگرفته است . هدف پژوهش حاضر اين ست كه بر مبناي آراي دكتر سروش، كه در ايران به مخالف علم ديني مشهور است، راهكارهايي براي توليد علم ديني ارائه كند. در اين مقاله دو راهكار براي توليد علم ديني به تناسب دو تلقي دكتر سروش از علم ديني، يعني تلقي قوي (علم برگرفته از متون ديني) و ضعيف (علم هماهنگ با متون ديني) ارائه خواهد شد.
ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ، ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮﮊﻱ ﻭ ﮐﻮﺩﮎ…»
ﺩﻓﺘﺮ ﮐﻮﺩﮐﻲ ـ ﺍﻣﻴﺪ ﺭﺿﺎﻳﻲ: ﻋﺒﺪﺍﻟﮑﺮﻳ ﻢ ﺳﺮﻭﺵ، ﻭ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻓﺮﺯﻧﺪﺵ ﺳﺮﻭﺵ ﺩﺑﺎﻍ، ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺸﺎﻥ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﭼﻪ ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ، ﺗﺎﺛﻴﺮﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﻭ ﺩﻫﻪﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﮑﺎﺭ ﺍﺳﺖ. ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻧﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖﻫﺎﻱ ﺳﻨﺘﻲ ﻭ ﺟﺰﻡﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ (ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺳﻨﺘﻲ)، ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﮐﺴﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺧﻮﺍﻧﺶ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮﮊﻳﮏ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣ ﻲﺩﻫﻨﺪ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻠﻲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ.