سخنرانی «تعبد و تعقل و تعصب»
• دسته: سخنرانىهاهمراهان مدرسه مولانا
این هفته به جای جلسه هشتم از سلسله دروس “اقبال شناسی”، سخنرانی جدید عبدالکریم سروش تحت عنوان «تعبد، تعقل و تعصب» که در ماه جاری در کالیفرنیا ارائه شده در کانال یوتیوب مدرسه مولانا قرار گرفته است. لطفا کانال یوتیوب مدرسه مولانا را سابسکرایب کنید تا فایل این جلسه و جلسه های دیگر موجود در مدرسه مولانا را بیابید. شیوه سابسکرایب کردن در یوتیوب آمده است.
هم چنین فایل صوتی این جلسه در ساوند کلاود مدرسه مولانا بارگذاری شده است. با دنبال کردن مدرسه مولانا در ساوند کلاود می توانید از فایل صوتی مربوطه بهره مند شوید. تمام فایل های صوتی موجود در ساوند کلاود مدرسه مولانا قابلیت دانلود شدن هم دارند. در زیر هر فایل کلید دانلود قرار گرفته است که امکان دانلود فایل را فراهم می کند.
برای رفاه حال همراهان مدرسه مولانا در ایران، فایل صوتی این جلسه و باقی جلسات موجود در مدرسه مولانا در گوگل درایو و دراپ باکس قرار می گیرد تا براحتی دانلود و استفاده شود. لطفا برای دانلود فایل این جلسه به لینک های زیر مراجعه کنید:
در کانال یوتیوب مدرسه مولانا و ساوند کلاود قسمتی برای هدایا و عطایا (Donation) در نظر گرفته شده است. دوستانی که مایلند به مدرسه مولانا کمک کنند می توانند در لینک زیر جزئیات مربوطه را پیدا کنند. از تمام دوستانی که تا کنون زحمت کشیدند و مبالغی برای مدرسه مولانا ارسال کرده اند بی نهایت سپاسگزاریم. بی شک تلاش خواهیم کرد در هر چه بهتر کردن کیفیت کار بکوشیم.
Donation Link/لینک هدایا و عطایا
صفحه فیس بوک مدرسه مولانا علاوه بر فایل های صوتی و تصویری، اخبار مربوط به سخنرانی های این مدرسه را به اطلاع علاقمندان می رساند. با لایک کردن این صفحه در فیس بوک می توانید فایل های صوتی و تصویری را دانلود کنید و از اخبار این مدرسه آگاه شوید. صفحه اینستاگرام و توییتر مدرسه مولانا نیز فعال است. با دنبال کردن ما می توانید از آخرین مطالب صفحه بهره مند شوید و سخنرانی های کوتاه شده را گوش دهید. همچنین صفحه تلگرام مدرسه مولانا فعال شده است، ما را دنبال کنید.
لینک فیس بوک مدرسه مولانا
لینک توییتر مدرسه مولانا
لینک تلگرام مدرسه مولانا
لینک فیس بوک رسمی عبدالکریم سروش
ایام به کام
حسین دباغ
لطفا پیشنهادات و انتقادات خود را به آدرس ایمیل زیر بفرستید.
schoolofrumi@gmail.com
بنده به هیچ وجه درک نمیکنم ‘ اگر من سخن شخص موجهی را بدون دلیل بپذیرم علت تبدیل به دلیل میشود ‘ با این حساب اگر شخص شخیص بغدادی رهبر داعش برای جماعتی موجح باشد اعمال آنها هم با دلیل میشود ” بله ‘ او هم برای خود دلایلی دارد ‘ ولی این استدلال راه را برای هردم بیلی شدن اوضاع باز میکند ‘ و مغایر دمکراسیست ‘
در دمکراسی فرض بر این است که هیچکس آنقدر حق نیست و یا ندارد که اجازه محروم کردن خلایق از حقوق توافق شده در منشور سازمان ملل را داشته باشد و این خط قرمز توافق مربوط است ‘ بنده میتوانم شخصی را موجح بدانم و حرف او را حجت بدانم ‘ ولی نه به قیمت گردن زدن مخالفان ‘ حجت بودن او قیودی دارد
در جایی دیگر آقای دکتر حرف معقول را حرف عقلا میداند و مثالی میزند در مورد مهندسی که شما برای ساختن خانه خود استخدام کرده‌اید ‘ از آن مثال چنین نتیجه گیری میکنند که اعتماد شما به او برای ساختن خانه دلیل است
.اول اینکه خانه های زیادی بر سر مردمان خراب شده ‘ چرا که آنها اعتماد بی جایی به فرد مورد نظر داشته‌اند ‘ در ضمن مهندس فرمان گردن زدن نداده بوده که چنانچه اشتباه کرده باشد بتوان گردن طرف مقابل را دوباره چسباند و معذرت خواهی کرد
ایشان میفرمایند اعتماد دلیل است
اول اینکه ما انسانها در تجربه خود در زندگی بارها نتیجه اعتماد خود به کسانی که آنها را صالح فرهیخته ‘ و عالم میدانستیم را دیده‌ایم و طعم بهای سنگین آن را چشیده ایم مگر همین دلیل نبود که خمینی را در راس انقلاب نشاند
این حرف آقای دکتر اشکالی نداشت ‘ اگر ایشان حد و حدودی برای آن قائل میشد ‘ ایشان به خوبی میداند که انسانها به سادگی به کسانی که حرف خوشایند و مورد پسند آنها را میزنند اعتماد میکنند ” آلمانها به هیتلر اعتماد کردند چرا که او دقیقاً حرفی را میزد که به کام آنها شیرین بود ‘ او میگفت ای مردم آلمان شما نژاد برترید ‘ شما حق دارید در راس بنشینید ‘ به دست آوردن دل مردمان کار دشواری نیست
در جایی آقای دکتر میفرمایند ‘ ما چگونه میتوانیم به عقل اعتماد کنیم ‘ عقل که نمیتواند خود را تایید کند ”
ما صحت ادعای عقل را از تجربه درمی یابیم ‘ جایی که عقل ما رفع نیازی کند ما آن را احساس میکنیم ‘
ما به وسیله عقلمان رفع نیاز میکنیم و شاید بتوان ادعا کرد که منظور طبیعت از خلق عقل در درجه اول رفع نیازها بوده و باقی تولیدات عقل ‘ تولیدات جانبی ‘
در جایی دیگر آقای دکتر تعبد در علم تجربی را با تعبدی که در حوزه هایی علمیه جاریست یکی دانستند و هیچ اشاره ای به این مسئله نکردند که در حوزه های علمیه مخالفت با اجماع و یا اصل دین را زیر سوال بردن به نابودی فرد روحانی می انجامد و او را از هستی ساقط میکند ‘ ولی در علم تجربی به شما جایزه نوبل میدهند ‘ چنانچه شما بتوانید یک نظریه علمی را با استدلال رد کنید و به اثبات برسانید ‘
ای کاش آقای دکتر سخنرانی دیگری ترتیب دهند و به این نکات که بهانه خوبی برای داعشیان است ‘ پاسخ دهند و این دو علم را در یک ردیف ننشانند ‘
در ضمن حرف حضرت محمد حرف عقلای قوم خود نبود ولی در عمل جواب داد و عده‌ای را چنان مجذوب کرد که حاضر بودند از جانشان در این راه هم بگذرند
و یا حرف بسیاری از دانشمندان که حرف تازه ای بود و مغایر حرف عقلای زمان خود ‘ از آن جهت عاقلانه بود که در عمل جواب میداد
با سپاس از آقای دکتر سروش این عزیز گرامی
سلام عزیزان ! سپاسگزارم برای زحمات و سعی تان
احساس م را بیان می کنم؛ چه زیبا ! چه روان روشن شفاف هنرمندانه ، آقای سروش مفاهیم بلند و نزدیک هم ـ که در درک در فهم آنها امکان اشتباه خطا و فریب وجود دارد ـ را با باریکی و نازُکی، با دقت با ظرافت با منطق از هم جدا می کند؛ با رسایی به شیوایی بیان می کند تجزیه و تحلیل می کند؛ آسیب‌شناسی ( Pathology ) می کند ؛ ( Etiology ) سبب شناسی می کند ـ آدمی می آموزد چگونه خود را خویشتن را وارسی بازبینی مرور کند.
ای آزادگان حقیقت جو ! حق یارتان و نگهدارتان باد !
علی
باسلام؛ به عنوان کسی که حدود 30 سال مباحث شفاهی استاد را پی گیری می کنم باید بگویم از نظرم یکی از نقاط بارز ایشان که عملی بسیار نیکویی است اینکه فهم خود از موضوعات را سریعا” و با شفافیت عرضه می کنند و با دیگران درمیان می گذارند. وظیفه دانستم تا شاکر و قدران باشم.
سلام دوست عزیز خانم / آقای عرفانیان٬
سپاسگزارم برای بیان دیدگاه تان؛ مثل دانش آموز این مدرسه ، دیدگاه انتقادی شما را خوانده ام؛ با احترام به شما ، متاسفانه، تقریبا هیچ سطری و بلکه هیچ خطی در نوشتهٔ شما نمی بینم که در ذهن من پرسش حیرت تعجب و شگفتی ( از سادگی و چگونگی خطا اشتباه در فهم در درک در دریافت) ایجاد نکند.
توضیح خطاها اشتباه ها موجود (به نظر من) در نوشتهٔ شما زمان زیادی می برد که وجود ندارد. ولی مثل برادری چند توصیه کوتاه دارم ( Just some quick suggestions ، Bro ) :
۱) سخنرانی را، کلاس درس را دوباره و بلکه چندین باره ” بدقت ” مطالعه کنید؛ فکر کنید سر کلاس ریاضیات منطق ( logic formal/ informal ) هستید (it is Logic and Philosophy lecture) ؛
۲) جایی که فهم گزاره ای دشوار می نماید دلیلی نمی بینید یا روشن نمی بینید یا در موضوع گم
می شوید یا از فضای موضوع خارج می شوید(Got lost or out of context- confused, or not able to understand or appreciate clearly)
نوار را سخنرانی را نگهدارید ( pause the video )سپس دوباره از آغاز مطالعه کنید؛
۳) یادداشت بردارید اطلاعات را Data ) را ) بنویسید؛ پرسش هایی که در ذهن تان شکل می گیرد برمی خیزد را هم بنوسید؛ بتدریج که به پایان کلاس درس, سخنرانی نزدیک می شوید به اطلاعات Data ) ) یادداشت شدهٔ شما افزوده می شود؛ با مقایسه کردن، آمیختن، تجزیه تحلیل کردن، بررسی کردن (Processing Analyzing Digesting Combining Connecting Synthesizing Data) اطلاعات گذشته در ذهن خودتان، و اطلاعات Data ) ) حال یادداشت شده از درس، پاسخ بسیاری از پرسش های تان ابهامات ذهن را درمی یابید؛
۴) از خودتان بپرسید و پژوهش کنید معنی یی که آقای سروش از واژه ها یی مثل اعتماد معتمد تعبد، امین راستگو موجه پسندیده ناپسندیده عقلانیت عقلا تعصب، شاهد قاضی طبیب مهندس متخصص دانشمندان، اشخاص معین، نه هر کسی …. اراده می کند چیست؟ و شما چگونه این واژه ها را تعریف می کنید می فهمید؟ واژهٔ تعصب را کی، و برای چه، با ابتکار خلاقیت ،به ضرورت ، به عنوان سخنرانی افزود( تعبد و تعقل و تعصب ) ؟ آیا پیروان رهبران می توانند متعصب باشند؟ آیا تفاوت “دلیل و علت” به زیبا و روشنی توضیح داده نشده ات؟ آیا اشاره نشده است توضیح داده نشده ات که عقل و عقلا هم مسلما می توانند خطا اشتباه کنند(و ما می آموزیم) ؟ آیا شما راه دیگری چیز دیگری را نشان می هید که ما بتوانیم بهتر بشناسیم؟ و بهتر و بیشتر درستی را از نادرستی جدا کنیم؟ فکر کنید و از خودتان بپرسید و جسجو کنید پژوهش کنید چه کسانی معرف اکثرت جامعه عقلا و عقلانیت زمانه و روزگار خودشان بوده اند/ هستند؟ چه عقلانیت مورد پذیرش یا رد اکثریت عقلای مردم در همهٔ جوامعه سرزمین ها ملل و فرهنک های گوناگون است؟
۵) مطمئن شوید آنچه پرسش می پندارید می توانید به روشنی بیان کنید و درک کنید (بدانید چه می خواهید) (Make sure you well understand your questions first , so that you know what you want; what you are looking for) اهمیت فهم پرسش، کمتر از پاسخ آن نیست؛
۶) پاسخ بسیاری از ابهامات ذهن شما و آنچه پرسش تصور می کنید می پندارید ” به شفافی روشنی منطقی ریاضی وار با میناگری هنرمندانه ” در سخنرانی توضیح داده شده است.
موفق باشید
علی
پیروی از جمعی عقلا در صورتی تعبد نیست که ان عقلا درمورد فوق ادله عقلانی داشته باشند نه اینکه ان عقلا هم بدون دلیل عقلانی اعتقاد داشته باشند وخود انها تعبدی پذیرفته باشند علم تعبد ندارد چون گزارههای علمی قبلا اثبات شده اند وقابل تجربه وازمایش هستند منظور از پذیرش تعبدی فقط فرد مورد نظر نیست بلکه خود موضوع است که ظرفیت اثبات عقلانی داشته باشد در مورد دین مشکل شریعت نیست شریعت عبادی منظور نیست شاکله دین وچهارچوب اصلی ان مورد سوال است ادله اثبات وجود خدا فروریخته برهان نظم وبرهان علیت و… خدشه پذیر شده است وخداوند جز از راه تعبدی قابل اثبات نیست البته هر تعبدی بد نیست تعبدی که موجب قوام اخلاق میشود پذیرش ان عقلانیست ولی این تعبد دیگر قابل تعمیم بدیگران نیست چون تعبد امری شخصی است دیگر قوانین واحکام این تعبد را نمیتوان به دیگران امر کرد چون پایه ان امری شخصی است چون پایه ان تعبد است وتعبد امری شخصی است دین را نمیتوان با پزشکی وعلوم مقایسه کرد گفته پزشک رااگر در حین درمان نخواهید نمیپذیرید وادامه نمیدهید ولی در مورد دین شما را مرتد میشمارند اینکه فردی به پیامبر اعتماد کند که چون پیامبر گفته وایشان انسان خوب ودرستکاری بوده میتواند به ایشان اعتماد کند وجود پیامبر هم اگر دلیل باشد برای کسیست که ایشان را درک کرده ودر همان زمان میزیسته نه مردمان عصر مدرن که تاریخ وداستان همه ی شناخت انها میباشد عقل تنها ابزار انسان برای شناخت است پس لازمه ی هر گفتار وعملی واعتقادی عقلانی بودن ان است چون بشر ابزار دیگری ندارد