سخنرانی «تعبیر معاد در تئوری رویاهای رسولانه» در کالیفرنیا
• دسته: سخنرانى‌ها
همراهان مدرسه مولانا جلال الدین
به سبب سخنرانی های گوناگون عبدالکریم سروش در روزهای گذشته در کالیفرنیا، برای سه هفته آتی جلسات «اقبال شناسی» را موقتا متوقف می کنیم تا از پراکندگی بپرهیزیم و این سخنرانی ها را به سمع و نظر دوستان برسانیم.
جلسه سخنرانی دکتر سروش با عنوان «تعبیر معاد در تئوری رویاهای رسولانه» که هفته گذشته در کالیفرنیا برگزار شده است در کانال یوتیوب مدرسه مولانا سوار شده است. لطفا کانال یوتیوب مدرسه مولانا را سابسکرایب کنید تا فایل این جلسه را بیابید. شیوه سابسکرایب کردن در یوتیوب آمده است.
هم چنین فایل صوتی این جلسه سخنرانی در ساوند کلاود مدرسه مولانا نیز بارگذاری شده است. با دنبال کردن مدرسه مولانا در ساوند کلاود می توانید از فایل صوتی مربوطه بهره مند شوید. این فایل های صوتی قابلیت دانلود شدن هم دارند. در زیر هر فایل کلید دانلود قرار گرفته است که امکان دانلود فایل با حجم کم را فراهم می کند. مضاف بر آن لینک مستفل دانلود در قسمت کامنت ها موجود است.
برای رفاه حال همراهان مدرسه مولانا در ایران، فایل صوتی این درس و باقی دروس در گوگل درایو و دراب باکس قرار گرفته است تا براحتی دانلود کنند و استفاده کنند. لطفا به لینک زیر مراجعه کنید:
در کانال یوتیوب مدرسه مولانا و ساوند کلاود قسمتی برای هدایا و عطایا (Donation) در نظر گرفته شده است. دوستانی که مایلند به مدرسه مولانا کمک کنند می توانند در لینک زیر جزئیات مربوطه را پیدا کنند. از تمام دوستانی که تا کنون زحمت کشیدند و مبالغی برای مدرسه مولانا ارسال کرده اند بی نهایت سپاسگزاریم. بی شک تلاش خواهیم در هر چه بهتر کردن کیفیت کار بکوشیم.
صفحه فیس بوک مدرسه مولانا علاوه بر فایل های صوتی و تصویری، اخبار مربوط به سخنرانی های این مدرسه را به اطلاع علاقمندان می رساند. با لایک کردن این صفحه در فیس بوک می توانید فایل های صوتی و تصویری را دانلود کنید و از اخبار این مدرسه آگاه شوید. صفحه اینستاگرام و توییتر مدرسه مولانا نیز شروع به کار کرده است. با فالو کردن ما می توانید از آخرین مطالب صفحه بهره مند شوید و سخنرانی های کوتاه شده گوش دهید.
لینک صفحه فیس بوک مدرسه مولانا
لینک صفحه اینستاگرام مدرسه مولانا
ایام به کام
حسین دباغ
لطفا پیشنهادات و انتقادات خود را به آدرس ایمیل زیر بفرستید.
schoolofrumi@gmail.com
سلام
ممنون.
دانلود به شیوه Google Drive-School of Rumi و Dropbox-School of Rumi فوق العاده آسان و عالی بود.
لطفا همین شیوه را در صورت امکان ارایه دهید.
احساس می کنم دکتر سروش خیلی پرکارتر شده این اواخر…
باتشکر.مثل همیشه عالی و زیبا. با تشکر از استاد عزیز و همه دست اندر کاران تهیه این برنامه ها.سلامت و تندرست باشید . ارادتمند
باسلام وآرزوی طول عمرباعزت به استادارجمند
سوالی که بنظرم آمداینست که خواب گزاران چه کسانی هستند ؟آیاضرورت تعبیر آیات خدا بازسبب نخواهد شد طبقه متمایزی بوجودآید یا فهم آیات خدارااختصاصی نخواهدکرد؟ با امتنان فراوان ورشوچیانی
با سلام و احترام فراوان خدمت اندیشمند عزیز و محترم جناب دکتر سروش . بنده خیلی از نوشته ها و سخنرانی های شما فیض برده ام و اکثر ابهامات بنده در مسایل دین داری در جهان معاصر مرفوع شده است . اماگفتار های شما در قسمت رویای رسولانه و خدا در جهان معاصر بجای ابهام زدایی یک ابهام و پرده تازه را دوباره افزودند
خاصتا در این سخنرانی شما در باره رویاهای پیامبر که همه از جنس دیدن و شنیدن اند و معاد خیلی خیلی تصوری است یک معضل را در ذهن من پروراند .
در قسمت سوره تکویر مشکل برای بنده بیشتر شد. سوره تکویر که تصویر بسیار روشنی از معاد در قرآن است , نظر به تیوری شما از جنس خواب است , خوابی که خیلی با هم تناقص دارد . شگفته شدن آسمان , تاریک شدن آفتاب , حشور درنده گان , آبستن شتران , آتش گرفتن دریاها ……
وپیامبر هم بعد از دیدن این خواب ها , همه را به مردم گفت که من در خواب این چنین چیزها را دیده ام و شما هم باید این را قبول کنید که همه از جنس وحی است که خداوند برایم کرده است .
سوال بنده این است که اگر این ها خاصتا سوره تکویر از جنس خواب است که در آن تناقضات خیلی زیاد است , اگر از جنس خواب باشد خیلی خیلی مشابه به خواب آشتفته و غیر قابل تفسیر دارد .
تصور کنید اگر امروز یک انسان خیلی امین و راستکاری چنین خوابی ببیند و بیایید برای ما بگوید که من در خواب دیدم که دریا ها آتش گرفته بودند , حیوانات درنده حشور شده بودند , شترهای حامله به هر طرف سرگردان اند , شما به آن فرد چه خواهید گفت .
شاید بگوید که شب تب شما بالا بود , خواب های عجیب و غریب و آشتفته دیده اید . چند قرص بخورید دیگر آن خواب ها را نخواهید دید.
جمله اخیر را از سرشوخی نوشتم . حقیقتا من نتوانستم قبول کنم که چنین خوابی را که همه چیز در تناقض با هم قرار دارند عرب ها آنرا قبول کنند که همه وحی الهی است .
به عقل کوچک بنده اگر سوره تکویر را از جنس خواب بدانیم , باید آنرا از جنس خواب های خیلی آشفته و عجیب بدانیم .
از طرف دیگر فکر میکنم تازه گی این تیوری سبب شده باشد که ما نتوانیم مطلب را درست درک کنیم . حقیر فکر میکنم این مسله به توضیح بیشتری از طرف شما نیاز داشته باشد .
با سلام خدمت استاد :
امیداست پس از گذشت بیش از دو سال بزودی شاهد بخش پایانی و در واقع اصلی تئوری حضرتعالی باشیم،اما جناب استاد با عرض پوزش همچنانکه در این سخنرانی هم مشهود بود کماکان ایراد قبلی و البته اصلی به تئوری مزبور وارد است ، اینکه میفرمایید: معاد را نباید آنگونه دید (و تصور کرد) که تاکنون می دیده ایم….. آن توصیفات همه رویایی بوده و اصولا قرآن را نباید تفسیر (یا تاویل) که باید “تعبیر” کرد، بسیار خوب، قبول، حال بفرمایید تعبیر آن چیست؟ اینکه گفته شود باید به معبر رجوع کرد و من علم تعبیر نمی دانم فی الواقع گره بر گره افکندن است و به این می ماند که پزشکی بگوید تمام معالجات قبلی بی حاصل (و بل مضر) بوده اما اینکه حال چه باید کرد من نمی دانم! به متخصص رجوع کنید…..
انتظاراین بود که حضرتعالی اگر نه همه قرآن ،که دست کم آیات مربوط به معاد را همانگونه که می فرمایید تعبیر کنید تا تئوری یادشده کامل گردد یا اگر این را نیز انتظار نابجایی می دانید حداقل چند آیه از قرآن را خواب گذاری نماید تا در این رهگذر ارئه طریقی نموده باشید در غیر این صورت هرگاه صاحب نظریه نتواند قدمی در راه “نشان دادن روش استفاده و کاربرد عملی” آن ارائه دهد این تئوری جز کلی گویی به چه کار می آید ؟!
پیروان برجسته نظریه سنتی که قائل به تفسیر (و نه تعبیر) بوده اند هریک تفسیری و درواقع راهنمایی برای فهم کلام باری ارائه می کردند اما هم اکنون ما برای درک مفهوم اصلی آیات باید به چه کسی رجوع کنیم ؟؟
سلام
به نظرم خوب است برای اثبات نظریه اقای دکتر سروش به تعبیر یا خوابگزاری همین سوره تکویر بپردازند و نشان دهند که چگونه این سوره را تعبیر می کنند. تمامی نشانه ها و تصویر ها را تعبیر کنند. گمان نمی کنم ایشان بتوانند چنین کاری کنند! امیدوارم بعد از مقاله ششم که وعده نشرش را دادند. این مورد را هم بنویسند. اگر شده بعد از چند سال
با عرض سلام خدمت استاد ارجمند
ابتدا از حضرتعالی برای اعلام نظرتان در خصوص معاد بسیار تشکر میکنم . در ادامه یک نکته کوچک را عرض میکنم شاید مفید واقع شود .
همانگونه که شما در بحث خداشناسی فرمودید قران سه تصویر از خداوند ارائه کرده است که اجمالا عرض میکنم : اولین تصویر به مانند سایر ادیان ، تصویری است سلطانی و انسان وار از خداوند که بیشترین آیات نیز چنین تصویری از خداوند ارائه داده اند ، دومین تصویر ، تصویری است نورانی که الله نور السماوات و الارض و سومین صورتی که در قرآن آمده است همان بی صورتی است که لیس کمثله شی که این را هم فقط در یک آیه کوتاه آورده است و گفته هیچ چیز شبیه خداوند نیست و نه این است و نه آن و هر دو تصویر قبلی را به نوعی شاید انکار کرده است!
حال در بحث معاد هم شاید بتوانیم چنین تطابقی را پیدا کنیم به این ترتیب که در بسیاری از آیات ، ظاهر آیات نشان میدهد که معاد جسمانی است و مردگان از قبر در می آیند و با بدنهای دنیوی حاضر میشوند که پر رنگ ترین تصویری است که قرآن ارائه میدهد اما باز در آیات دیگری میبینیم که همین را باز انکار کرده است . در آیه 61 سوره واقعه هم باز به همان ترتیب اشاره ای کوتاه شده است که ” امثال شما را به جای شما قرار میدهیم و شما را به صورت آنچه نمیدانید پدیدار گردانیم ” بنابراین این آیه دقیقا میگوید که اگر بدنی هم باشد بدنی است که شما هیچ نسبت به ان اطلاع ندارید و لذا این بدن دنیوی فعلی ما نخواهد بود .
البته توجه به آیه 48 سوره ابراهیم نیز در مورد اینکه زمین و آسمان نیز به زمین و آسمان دیگری تبدیل میشوند مفید و موید همان بحث است .
با تشکر مجدد از دکتر سروش عزیز
در پناه حق باشید
وقت آن شیرین قلندر خوش که در اطوار سیر
ذکر تسبیح ملک در حلقه ی زنار داشت !
درود بر شما
از این که سخنرانی ها را یا کیفیت مناسب در اختیار می گذارید ممنون هستم. در ویکیپیای فارسی دیدم در برابر دین آقای سروش نوشته است: معتزلی معنای این واژه چیست؟ آیا ایشان خودشان را شیعه نمی دانند؟
ممنون از پاسخ شما
استاد اگه میشه از لفظ خواب استفاده نکنید…ازهمین عبارت خواب بوده که میلیاردها تومان پول برای جمکران هزینه شده..خود پیامبران باز با مواجه فرشتگان به حرف آنها شک میکردند تا مطمئن شوند که این حرف ,حرف شیطانی نباشد و از آنها نشانه میخواستند سوره حجر 54) ابراهیم گفت: آیا مرا در این سن پیری مژده فرزند می دهید؟ نشانه این مژده چیست؟ 55) گفتند: ما تو را به حق و حقیقت بشارت دادیم و تو هرگز نومید مباش. 56) ابراهیم گفت: به جز مردم گمراه چه کسی از لطف خدای خود نومید می شود؟ سوره آل عمران 40) زکریّا عرض کرد: پروردگارا ، چگونه مرا پسری تواند بود در حالی که مرا سن پیری رسیده و عیالم عجوزی نازاست؟ گفت: چنین است ، خدا هر آنچه بخواهد می کند. 41) گفت: پروردگارا ، برای من ( به شکرانه این نعمت ) آیتی مقرّر فرما ، فرمود: تو را آیت این باشد که تا سه روز با مردم سخن جز به رمز نگویی ، و پیوسته به یاد خدا باش و ( او را ) در صبحگاه و شبانگاه تسبیح گوی. حال چگونه این همه هزینه باید در جمکران فقط برای دیدن یک خواب انجام بشود .
خیلی عالی بود.ممنون از دکتر سروش.
بنظر شما این برداشت صحیح است اگر اینطور بگوییم که:
بنا بر تئوری رؤیاهای رسولانه٬ یک استنباط منطقی این میتواند باشد که٬ فهم٬ برداشت٬ و
تعبیر دقیق و صحیح٬ نه تنها از قرآن٬ بلکه از تورات و انجیل نیز٬ به دلیل ناممکن بودن ِ
یک تعبیر و نتیجه گیری ِ واحد (توسط خوابگزاران) از رؤیاهای پیامبران٬ غیرممکن است.
استاد اگه ميشه از لفظ خواب استفاده نكنيد!!١٤٠٠ سال قران را خوانيديم ونفهميديم اب از اب تكان نخورد
با عرض سلام و ارادت خدمت استاد گرامی
سوالی ساده که برای من مطرح است این است که اگر پیامبر برگزیده ی خداوند است .چه لزومی دارد که منحصرا از طریق خواب و رویا به او وحی شود.به نظر می رسد این محدودیت پذیرفتنی نیست..ضمن آنکه بسیاری از افراد که با آنها در خصوص این تیوری صجبت کرده ام لا اله را گرفته اند و الا الله را رها کرده اند و به کلی پیامبر را فردی متوهم و رویا بین فرض کرده اند که دینی هم که آورده پایه و اساس درستی ندارد.
باسلام به محضرهمه عزیزان،بخصوص استادگرامی دکتر سروش بزرگوار
گفته اند پیامبران به زبان قومشان با آنها سخن می گفتند، اینرا هم در گفتاررسول اکرم(ص) داریم که مردم در خوابند! وقتی که می میرند بیدار می شوند یعنی شعورویژه ای پیدا می کنند. زان جهان اندک ترشح می رسد تا نغرد زین جهان حرص و حسد، راهیابی به آن جهان می تواند موقت یا دائمی باشد در هر صورت آگاهی تمام و کمال به سراغ انسان می آید مخصوصا در حالت دائمی. حال اگر بخواهیم معیار مشترکی برای قبول فهم آگاهی ویژه پیامبر و مردم عادی قرار دهیم همین عالم رویا می تواند فتح بابی باشد بین ما پیامبر. ما هم گاهی به عرصه آن جهانی به اذن الله ورود پیدا می کنیم و غرّه می شویم که به فلان کشف نائل شده ایم اما چون دستوری وجود ندارد آنرا عمومی کنیم خود را به زحمت نمی اندازیم، در مورد پیامبردستور بود که پیام رسانی کند بطوریکه در بازگشت از حجه الوداع دستوری فوق العاده! می آید و سرپیچی از آن را به معنی کارنامه صفر می گیرد. پس هوشیاری، هوشیاری نبوده بلکه خیالی از هوشیاری بوده است؛ هوشیاری واقعی درمقام رویا وجود دارد،چه موقت و چه دائم. خوشا به حال آنها که از خیال عبور کرده اند و به مرتبه هوشیاری حقیقی راه یافته اند و صراط مستقیم را دیده اند و بانگ ” قولوا لا اله الا الله تفلحوا” سرداده اند و با ملکوتیان همساز و خواهان همسازی ما خاکیان شده اند. به زبان قوم سخن گفتن می تواند به رفتار قوم آگاهی یافتن و آگاهی دادن هم تعبیر شود.خدا را بخوانیم که عِدّه و عُدّه اینان را بیش از پیش نماید و ما را همنشین آنها قرار دهد.
سلام
برعکس آنچه که گفته شد٬ سمبلها در خواب بنا به فرهنگ معنی متفاوتی ندارند. نظریه های قرن اخیر روانکاوی٬ یونگ٬ این را گفته اند. یونگ نشان میدهد که چگونه در فرهنگها و جغرافیای مختلف مردم سمبلهای مشابه را به معنای مشترک میبینند.
نظریه اینکه وحی کلامی و تصویری بوده یک حرف است. اما تفسیر اینکه تصاویر چه معنایی میدهد نیازمند شناخت درست از سمبلها و سمبل شناسی است. دکتر سروش حرف درست و نادرست رو درهم آمیخته اید.
تشکر از سخنرانیها
سلام. ایا کسی جواب این را میداند که چگونه شد که پیامبر, مکاشفه و رویای صادقه خودشان را به عنوان گفته ای که شنیده شده یا چیزی مانند این فرمودند؟ ایا دلیل خاصی بود که انچه که مکاشفه بود(مانند یوحنا در انجیل) ؛ وحی شد. ایا این خطای تاریخی میباشد که ما میپنداریم و حضرت رسول دران زمان فرموده بودند که من در مکاشفه اینگونه دیدم؟
نمیدانم ایا خود اقای دکتر در مورد این موضوع نظری داده اند؟
لطفا اگر کسی میداند یا جواب از دکتر میدانند مطلع فرمایند یا اگر مدیریت سایت میتوانند به عنوان سوال از دکتر بپرسند ممنون میشوم
سپاس فراوان
احتمالا ً شنیده اید که بعضی خوابها یا رؤیاها تعبیر ندارد و یا باطل است. عواملی که در عدم اعتبار و
اعتبار یا درستی ِ خوابها یا رؤیاها مؤثر واقع میشوند از این قرارند:
سلامت روانی و خصوصیات فردی-اخلاقی و اعتقادات و عواطف و طرز ِ تفکر فرد٬ ذهنیت و خُلقیات ِ
بیننده ی خواب٬ فصل – روز – ساعت و مکان مشاهده ی رؤیا٬ و ده ها عامل دیگر.
اگر موضوع خواب ِ یک عالِم و یک تاجر و یک زاهد یکی باشد٬ سه تعبیر متفاوت بر آن رؤیا دلالت
خواهد کرد.
همچنین بهتر است گفته های افراد سرشناس مانند فروید درباره ی تعبیر خواب را نیز بدون مطالعه یا
اثبات٬ بطور دربست قبول نکنیم. این روزها حتی شاهدیم که بعضی از گفته های عالِم فیزیک اینشتین نیز اشتباه بوده است.
سلام و درود
جان هر کسی که دوست دارین فایل های صوتی را برای ما که نمی توانیم از ساوندکلود دانلود کنیم روی سایت بگذارین.مخصوصا از درسهای سه و چهار خدا و جهان به بعد.
بدرود
با درود و سلام …
استاد گرامی اینگونه استنباط نموده اند که پیامبر در بخشهایی از قرآن به شیوه های سمبلیک و لطیف راوی رویاهای خویش اند
صد ها البته با اجازه از حضور پر خیر و برکت ایشان،
بنده هم استنباطم این است پس
چه بسا شاید بتوان گفت
نیم قرن است که ایشان درقالب تدریس مثنوی در واقع راوی رویاهای خویش اند که سالهاست تجربه های بیداری شگرف و متعالی آن یا تعبیر آنها را نیز در شرح و تشریح دکان شیرین مثنوی یافته و در اختیارمشتاقان نهاده اند
با سپاس بی کران….
تعبیر رؤیاهای پیامبران که بیش از هزار سال از قدمت آنها میگذرد٬ غیرممکن است؛ زیرا اطلاعات مربوط و لازم برای تعبیر رؤیاها٬ مانند زمان و مکان دقیق وقوع آنها و ده ها عامل تعیین کننده ی دیگر٬ نامشخص و یا نامعلوم هستند.
اگر مفهوم فوق صحیح باشد٬ آیا به این معنا نیست که کشف حقیقت آیات قرآن غیرممکن و در نتیجه عمل به آنها ناشدنی است؟
سلام
خواب(رویا)، محصول فعل و انفعالات و تعاملات جنبه های مختلف شخصیت (انگیزه ها، تمایلات، نیازها، محدودیت ها، فطریات و …) به زبانی ( زبان ناخودآگاه ) غیر از زبان واقعیت ( زبان خودآگاه ) است. معاد هم (معاد هرکس) محصول رشد شخصیت اوست ( شخصیت در جهان واقعی دچار تغییر و تحول می شود). به عبارت دیگر معاد ( معاد هرکس ) مرتبه وجودی دیگری از شخصیت هر فرد است.ما قبل از تولد بوده ایم ( مرتبه وجودی دیگر ) و بعد از مرگ هم (معاد ) خواهیم بود در مرتبه وجودی دیگر که زبان و قواعد هر مرتبه متفاوت است. به مانند انرژی که نه به وجود می آید و نه از بین می رود بلکه از صورتی به صورت دیگر تبدیل می شود.